Rad'ko Motrona Pavlivna (1941)

V sadochku hulyala, kvitochky rvala,
/ Kydala-brosala popid vorota. / 2

Kydala-brosala popid vorota.
/ – Ne smiysa, kozache, shcho ya y syrota. / 2

Ne smiysya, kozache, ne nasmikhaysa,
/ Yakby pryyshov svatat', to ya y ne poshla. / 2

– Ne biysya, divchyno, svatat' ne pryydu.
/ Poyidu v chuzhynu – krashchuyu naydu. / 2

Obʼyikhav chuzhynu, usi horoda,
/ Ne znayshov krashchoyi, yak ty, syrota. / 2

Pryyikhav dodomu, pryvʼyazav konya,
/ Vykhodyt' divchyna zasmuchenaya. / 2

Vykhodyt' divchyna zasmuchenaya,
/ Vydno po divchyni – zasmuchenaya. / 2

Uchora zvechora podarky dala,
/ Molodomu khloptsyu zhalyu zavdala. / 2

– Oy kovalyu, koval'-kovalenko,
/ Chom ne kuyesh rano-poranen'ku? / 2

Chy u tebe zheliza nemaye,
/ Chy u tebe stali ne khvataye? / 2

– Ye u mene zheliza dovoli,
/ Ye u mene zhinka do lyubovi. / 2

Ye u mene dochka Kateryna,
/ Vona meni slavy narobyla. / 2

Izvechora vody nanosyla,
/ A zpivnochi syna porodyla. / 2

Opivnochi syna porodyla,
/ Do skhyd sontsya v krynytsi vtopyla. / 2

A to bula krynychen'ka pans'ka,
/ Tam plavala detyna koval's'ka. / 2

Na yiy shuba, shuba pukhovaya,
/ Na tyy shube lyenta holubaya. / 2

Da dubrovoyu, da dubrovoyu voli hnala,
Da z dubrovoyu rozmovlyala.

Ty, dubryvon'ko, ty, dubryvon'ko zel'onaya,
Da u try ryady sad'onaya.

Da y u try rady, da y u try rady, y u try poli,
Da sedyt' sokyl na topoli.

Da sedyt' sokyl, da sedyt' sokyl na topoli.
Da poye pisnyu ponevoli.

Da vchyny, Bozhe, da vchyny, Bozhe, moyu volyu,
Da y ostav mene udovoyu.

Da ostav mene, da ostav mene udovoyu,
Da khoroshoyu y molodoyu.

Da nekhay zhe ya pohulyayu,
Tak, yak rybon'ka po dunayu.

Tak, yak rybon'ka, tak, yak rybon'ka-krasnopirka,
A ya, moloda, tak, yak divka.

Tak, yak rybon'ka, tak, yak rybon'ka z okun'tsamy,
A ya, moloda, – iz khloptsamy.

Sino moye, sino, na pokosakh – voda,
Plakala divchyna, yak bula moloda.

– Choho, dyevko, plachesh, lychen'ko marnuyesh?
Vydno po divchyni – venochka zhalkuyesh.

– Nye zhal' mnye venochka, niyakoyi rechi,
Rozpustyla kosu, ustelila plyechi.

Kosu rozpustyla, poyasa y ukryla,
Poshla za nelyuba, zhalyu narobyla.

Oy zhalyu miy, zhalyu, velikyy pechalyu,
Pryyshov nelyubon'ko, zasiv usyu lavu.

Zasyev usyu lavu, shcho y nema de sisty,
Na serden'ku tuha, shcho y ne mozhu znesty.

Oy odnaya tuha, shcho y ne mayu druha,
A druhaya zhalyu, shcho y rodu ne mayu.

Ye v mene rodyna – daleko vid mene,
Chuyu cherez lyude – tsurayet'sya ʼd mene.

Rodynon'ko y moya, ne tsurays' od mene,
Pryyde nedilyen'ka, prybuvay do mene.

Prybuvay do mene, v nedilen'ku vrantsi,
Da y vypʼyemo, rode, horilky po chartsi.

Za horoyu, za krutoyu,
Roslo zhyto z osokoyu.

Tam divchyna zhyto zhala,
V praviy ruchtsi serp derzhala.

V praviy ruchtsi serp derzhala,
A livoyu pidbirala.

A livoyu pidbirala,
Nazad sebe zhmen'ky klala.

Nazad sebe zhmen'ky klala,
Vernulasa, pozbyrala.

Vernulasa, pozbyrala,
Da y v kupochky poskladala.

Da y v kupochky poskladala,
Da y snopochky povʼyazala.

Da y snopochky povʼyazala,
Da y u kopy poskaladala.

Oy rayu-rayu, kanareyu,
Da y u kopy poskaladala. Hoy.

Oy za valom, za valom,
Ekh, tam za valom, valom zelenen'kym,
Tam divchyna brala l'on.

Tam divchyna brala l'on,
Ekh, vona brala, brala, vybyrala,
Vsyu dolinushu slala.

Vsyu dolinushu slala,
Ekh, polyubyla parnya molodoho,
Shcho vsi lyudy smeyuttsa.

Shcho vsi lyudy smeyuttsa,
Ekh, shcho na toho parnya molodoho
Try kaydany kuyuttsa.

Da y kaydany kuyuttsa,
Ekh, da y skuvali parnya molodoho,
Nazad ruchky zvʼyazali.

Nazad ruchky zvʼyazali,
Ekh, da y poveli parnya molodoho,
Da y povezli shlyashkami.

Da y bytymy shlyashkamy,
Ekh, stoyit' dyevka na novykh vorotyakh,
Oblilasa sl'ozkamy.

Oblilasa sl'ozkamy.
– Ekh, ne plach, divko, ne plach, ne zhurysya,
Ne plach, dushechko moya.

Ne plach, dushechko moya,
Ekh, pryydu z voyska – vo y da ozhenyusa,
Voz'mu tebe za sebʼya.

/ Pid biloyu y berezoyu / 2
Sydiv bratko iz sestro[yu].

/ Sestra khustku vyshyvaye, / 2
Sl'oza sl'ozu pohanya[ye].

/ Sl'oza sl'ozu pohanyaye, / 2
Brat do sestry promovlya[ye].

/ – Choho, sestro, hirko plachesh, / 2
Des' ty z mene platy khoch[esh]?

/ – Ya y ne khochu, bratko, platy, / 2
Porodyla odna mat[y].

/ Odna maty porodyla, / 2
Shchastya, doli ne vdelil[a].

/ Tobi dala paru voliv, / 2
A mni dala dvi holochk[y].

/ A mni dala dvi holochky, / 2
Hirki moyi zarybochk[y].

/ Shchob ya shyla, vyshyvala, / 2
Khliba-soli zaroblyal[a].

/ Khliba-soli zaroblyala, / 2
Drybnykh ditok hoduval[a].

/ – Sestro moya, perepilko, / 2
Skazhy, v tebe ditok skil'k[y]?

/ – Raz – chetvero, raz – pʼyatero, / 2
A vsikh razom – devʼyater[o].

Yak shchyro, mylo na toy khutor dyvyttsa,
De ya zadumav na divchynu zhenytts[a].

Vzhe pivni poyut, a ya v divchyny syzhu,
Vzhe den' byelyen'kyy, ya dodomon'ku yid[u].

Pryyshov do domu, stav choboty skydaty,
Nekhto ne pochuv, til'ky ridnaya mat[y].

– Shcho zh tobi, synku, tsya divchyna vchynyla?
– Vchora zvechora rybon'ky navaryl[a].

Ya rybky ne yiv, til'ky odne rebertse –
Da vzyalo mene, yak ruchkamy za serts[e].

– Vyhory, synku, da y vysokuyu nyvku,
Ne bery, synku, da y bahatuyu divk[u].

Vysoka hora – to y zhyto vyhoraye,
Bahata zhena muzha z svita zbavlya[ye].

Da ory, synku, nyzen'ku nyzovynku,
Da bery, synku, bednuyu syrotynk[u].

Bidna syrota shchyra, mila dytyna,
Khto yiyi viz'me, toy bude hospody[nom].

Zatopyla, zakuryla syrymy drovamy,
Oy ne mozhu na svit vyyty ta y za voroham[y].

A ya tyyi syri drova ta y pozalivayu,
Yak vorohi lyazhut' spaty, poydu pohulya[yu].

Oy odnyyi lyahly spaty, druhi povstavali,
Da vzhe mene, moloden'ku, davno obbrekha[ly].

Oy breshete, vorizhen'ky, shche y sobaky z vamy,
Boday zhe v vas povmyrali bat'ky z matera[my].

– Ty zdumay, divon'ko, toy vechir khoroshyy,
Koly ya z toboyu sydiv.
/ Ty pesnyu spivala pid struny hitary,
A ya tobi v ochi hlyadiv. / 2

Ty pesnyu konchyla, hitaru pustyla,
Skhylilas' na ruky meni,
/ Ustali, obnyalis', pryhornuv do sebe,
I my porobylis' nimi. / 2

Tak dovho sedily, i zori myhtily,
I misyats' na nas pohlyadav.
/ Tsvety lyubovalis', tykhen'ko sheptalis',
A ty vse mene ne puskav. / 2

Teper ya ne mozhu, skovali v kaydany,
Yakyy ya prykhyl'nyk tobi.
/ Ty zdumay, divchyno, toy vechir khoroshyy,
Viddala ty dushu meni. / 2

– Propala nadiya, zabrali Hordiya,
Zaplakali ochi moyi,
/ A ya, syrotyna, sezhu ta y dumayu,
Oy hore na sviti meni. / 2

Pan-hospodaru, chy spysh, chy lyezhysh?
S'vyatyy vechor!

Oy koli ty spysh, Hospod' z toboyu.
S'vyatyy vechor!

A koli lyezhysh, hovory zo mnoyu.
S'vyatyy vechor!

Pryyshly do tebe try kolyadnyki.
S'vyatyy vechor!

Da budut' tobi kolyaduvaty.
S'vyatyy vechor!

Z svyatym Rozhestvom povelichaty.
S'vyatyy vechor!

A za tsym slovom tobi na zdorovʼye.
S'vyatyy vechor!

Tobi na zdorovʼye, slavnen'kyy pane.
S'vyatyy vechor!

Slavnen'kyy pane, pan-hospodaru.
S'vyatyy vechor!
Dobryy vechor!

Po vs'omu svity stala novyna,
Diva Mariya syna vrodyla,
/ V yasla polozhyla, sinom prytrusyla
Hospodn'oho syna. / 2

Diva Mariya Boha prosyla,
Shchoby ya svoho syna vpovyla.
/ Ty, nebesnyy tsaryu, pryshly meni daru,
S'omu domu y hospodaru. / 2

Ziyshly anholy z neba do zemli,
Prynesli dary Dyevi Mariyi:
/ Try svechi voskovi, shche y ryzy shovkovi
Dlya Isusovi Khrystovi. / 2

Cherez polye shyrokeye,
Cherez more hliboke[ye.]

Tudoyu yshla Bozha Maty,
Z yanholamy strechala[sa].

Z yanholamy strechalasa,
Svoho syna pytala[sa].

Svoho syna yedynoho,
Susa Khrysta rozhdyeno[ho].

Tvoho syna zhydy vkrali,
Navkhrest ruchky rozpyna[li].

Navkhrest ruchky rozpynali,
Shche y hvozdyamy prybyva[li].

Shche y hvozdyamy prybyvali,
Shche y kaminnya pryklada[ly].

Shche y kaminnya prykladaly,
Shche y nam plakat' ne dava[li].

O vzhe vesna, o vzhe krasna,
/ Z strikhy voda kaplye. / 2

Nekhay kaplye, nekhay kaplye,
/ To ya y pomandruyu. / 2

A ya svoymu tovaryshu
/ Divchynu daruyu. / 2

Plive choven, vody poven,
/ Da y nakryvsa listom. / 2

Ne khvalisa, divchynon'ko,
/ Chervonym namystom. / 2

Bo yak vyydesh na vulitsu,
/ Namysto porvet'tsa. / 2

A vzhe z tebe, molodoyi,
/ Khlopets nasmyyet'tsa. / 2

Plive choven, vody poven,
/ Da y nakryvsa luhom. / 2

Ne khvalysa ty, kozache,
/ Kachuravym chubom. / 2

Bo yak vyydesh na vulitsu,
/ Tviy chub roztryaset'tsa. / 2

A vzhe z tebe, molodoho,
/ Divka nasmyyet'tsa. / 2

Polyetyev Ivan pud nebesa,
Dyv..., dyv..., pud nebesa.

Pryvʼyazav Halyu do poyasa,
Dyv..., dyv..., do poyasa.

Vhoru lyetyt – krupy dere.
Dyv..., dyv..., krupy dere.

A vnyz lyetyt – opalaye.
Dyv..., dyv..., opalaye.

Ohon' klade, kulish varyt',
Dyv..., dyv..., kulish varyt'.

Dlya svoyeyi Hali *zhyvota paryt',
Dyv..., dyv..., zhyvota paryt'.

Zhyvota paryt' dovbeshkoyu,
Dyv..., dyv..., dovbeshkoyu.

Nazyvaye Halyu holoveshkoyu.
Dyv..., dyv..., holoveshkoyu.

*zhyvota paryt' – prykladaye teplu kashu.

Da selo nashe, selo,
Da choho neveselo?
Stary baby pohorbatyli,
Molodychky pozubatyli,
A devochki da zamizh poshli.
Da nikomu viyti
Da selo zveselity.

Oy strelila strela
/ Da y posered sela. / 2

Ne popala vona
/ Ne v yake derevo. / 2

A popala vona
/ Vdovynoho syna. / 2

Vdovynoho syna,
/ Da y u Vasylyen'ka. / 2

Da y u Vasylyen'ka
/ Naproti serden'ka. / 2

Oy yak prylyetyelo
/ Da y try zozulyen'ky. / 2

Da y try zozulyen'ky,
/ Usi try ryaben'ki. / 2

Persha prylyetyela –
/ V holovon'kakh syela. / 2

Druha prylyetyela –
/ Kray serden'ka syela. / 2

Treytya pryletyela –
/ U nyzhen'kakh syela. / 2

Oy shcho v holovon'kakh –
/ To y matyunka yoho. / 2

A shcho na serden'ku –
/ To y milaya yoho. / 2

A ta sho v nyzhen'kakh –
/ To y sestrytsa yoho. / 2

De mat'onka plache,
/ Bystaya richka teche. / 2

*De sestrytsa plache,
Tykhyy dunay teche.

De myla rydaye,
/ Tam vody nemaye. / 2

*tekst prokazuyet'sya.

/ Oy zhuravko, zhuravko, / 2
Choho krychysh tak zhalko?

/ Okh, yak zhe mni ne krychat', / 2
Yak tak vysoko litat'.

/ Upav kamen' u vodu, / 2
Odbylasa od rodu.

/ Upav kamin' – da y lezhyt', / 2
Na chuzhyni hore zhyt'.

/ Na chuzhyni hore zhyt', / 2
Nema komu pozhalit'.

/ Des' u sviti maty ye, / 2
Vona mene zhadaye.

/ Vona mene zhadaye. / 2
Yak vecherat' syadaye.

/ Yak vecherat' syadaye, / 2
Usim lozhky podaye.

/ Usim lozhky podaye, / 2
Odna lozhka lishnya ye.

/ Odna lozhka lishnya ye, / 2
Des' u sviti dochka ye.

Chervonaya vyshnya z-pid korenya vyyshla,
/ Oddala mene maty, de ya ne pryvyksha. / 2

Oy vyydu na horu – da y hlyanu dodolu:
/ – Vary, maty, yisty da y na moyu dolyu. / 2

Varyla, varyla – navaryla troshky:
/ – Nema tobi, donyu, ne mysky, ne lozhky. / 2

Mysochka pobylas', lozhka polomylas',
/ Des' ty, moya donyu, bez doli vrodylas'. / 2

– Yakby zh, mamo, znala, yake meni hore,
/ To b ty pereplila cherez synye more. / 2

Yakby zh, mamo, znala, yaka meni bida,
/ To b ty peredala horobchykom khliba. / 2

Horobchykom khliba, zozyul'koyu soli,
/ Oy mamo, okh, mamo, yak tyazhko bez doli. / 2

Oy uv luzi shyroka dolyna,
Na dolini chervona kaly[na].

Na kalyni chornyy voron kryache,
Na chuzhyni syrotyna plach[e].

– Ne krach, ne krach, chorna vorynon'ko,
Ne plach, ne plach, bidna syroton'[ka].

– Okh, zhe zh mnye da shche y ne plakaty,
Vyddav mene ne bat'ka, ne mat[y].

Da y oddali vsi chuzhyyi lyudy,
Da y skazali, shcho mnye dobre bud[e].

Da oddali – da zhe ne zhurusya,
Ya y dumala, shcho y nazad vernus[ya].

Vykopali hlibokuyu yamu,
Poyshla zamuzh – da y na svit pohlyan[u].

Luchyno moya, berezovaya,
V pechi ne bula, yarko horila.

V pechi ne bula, yasno horila.
Svekrukha lykha ohon' zalila.

Svekrukha lykha ohon' zalila,
Shchob ya, moloda, ne vecherala.

Shchob ya, moloda, ne vecherala,
Bez vecheron'ky spaton'ky lyahla.

Prysnyvsya mni son, yak misyats' ziyshov,
Prysnyvsya druhyy, yak mylyy pryyshov.

A mylyy pryyshov, v okno stukaye,
V okno stukaye, mene pytaye:

– Chy ty, myla, spysh, chy ty tak lyezhysh,
Chom ty do mene da y ne hovorysh?

– Ya, mylyy, ne splyu, til'ko tak lezhu,
Pro svoye zhyttya dumku dumayu.

Pro svoye zhyttya dumku dumayu,
Z kym ya, moloda, viku dozhyvu.

– Dozhyvay, myla, ty viku sama,
Bo ye u mene druhaya zhona.

Bo ye u mene druhaya zhona,
Druhaya zhona, dyetyna mala.

/ Oy na mori, da y na yavori, / 2
Tam stoyalo da y dva anhol[a].

/ Tam stoyaly, da y hovoryli: / 2
Khodim, khodim na zaruchyn[y].

/ – Khodim, khodim na zaruchyny, / 2
Do Halechky na rozluchyn[y].

/ Da rozluchym Halyechku / 2
Od ridnoyi mat'onk[y].

/ Da pryluchym Halyechku / 2
Do ridnoyi svekrukh[y].

Dozhynayte, zhenchyky, do kontsa,
Da pidemo dodomon'ku za sontsa.

Dozhynayte, zhenchyky, do mezhi,
Bo shche nashi pyrozhechky u dyezhi.

Bo nashaya khazyayechka doma domuye,
Vona dlya nas vechoron'ku hotuye.

Bo nashaya khazyayechka moloden'ka,
Vona zvaryt' na vecheru horobeyka.

Bo nashaya khazyayechka vysoka,
Vona zvaryt' na vecheryu sokola.

Zabulasa khazyayina sprosyty,
Okh, yak meni horobeyka delity.

A ty, khazyayine, ne lyakaysya,
Na vecheru harilochky postaraysa.

Oy z odnoho nashoho kolosochka
Da y naroste zhytechka povna bochka.

Oy umru ya, umru, da y budu dyvyt'tsa,
Chy ne bude mylyy da y po mnye zhuryt'tsa.

Mylyy zazhuryvsa, da y syev pobrytyvsa,
Konya zaprahaye, na konya syadaye.

Konya zaprahaye, na konya syadaye,
Yide na chuzhynu po druhuyu mylu.

Druhuyu myluyu tsiluye, myluye,
Na mene, molodu, nahayku hotuye.

Nahayka drotyana u try droty shyta,
A ya, moloden'ka, zrodon'ku ne byta.

Nahayka drotyana vhoru vylitaye,
Nova koshulyen'ka* v tilyechko vlipaye.

*koshulyen'ka - sorochka

Oy yakby ya znala, shcho budu vmyraty,
Poslala b myloho yavora rubaty.

Poslala b myloho yavora rubaty,
Yavora rubaty, trunu vyroblyaty.

Vyrobyli trunu na vsye shtyry boky,
Da y stoyala truna dvadtsat' shtyrye roky.

A na dvadtsat' pʼyate stala promovlyaty:
– Oy dokyl' ya budu porozhnya stoyaty?

– Polozhyla b bat'ka – ne bude poradka,
Polozhyla b matku – velikyy hrikh bude.

Polozhyla b matku – velikyy hrikh bude,
Polozhyla b brata – v brata nova khata.

Polozhyla b brata – v brata nova khata.
Polozhyla b sestru – v sestry dribni dity.

Polozhyla b sestru – v sestry dribni dity.
V sestry dribni dity, nikomu hlyedity.

– Lyahay, myla, sama, nechoho ne bude,
A mni, molodomu, druha zhinka bude.

/ Oy pʼyana ya, lyed' valyusa, / 2
Dodomon'ku yty boyu[sa].

/ Serdytoho muzha mayu, / 2
Bude byty, dobre zna[yu].

/ Bude byty, shche y layaty, / 2
Shche y shel'moyu nazyva[ty].

/ – De zh ty, shel'mo, barylasya, / 2
Shcho y vecherya zvaryla[sya]?

/ – Nalyetyely husy z brodu, / 2
Skolotyli v rechtsi vo[du].

/ Nalyetyeli lyebedytsy, / 2
Skolotyli u kryny[tsi].

/ A ya stala, postoyala, / 2
Poky voda odstoya[la].